Αυτισμός. Η πρόκληση της τάξης. Ρουτίνες…

Αυτισμός. Η πρόκληση της τάξης. Ρουτίνες…

Σε αυτό το άρθρο θα μιλήσουμε για μια ακόμα σημαντική και συχνή δυσκολία που συναντάμε όταν δουλεύουμε με παιδιά με αυτισμό….

Ρουτίνα και διαχείριση των αλλαγών στο πρόγραμμα του παιδιού.

Το πρόβλημα …

Κάθε πρωί, η Μαρία με το που μπαίνει στην τάξη κοιτάζει προσεκτικά τα πάντα… Την θέση των θρανίων και του εξοπλισμού, το πρόγραμμα δραστηριοτήτων στον τοίχο.. τα πάντα. Είναι πολύ δύσκολο να διατηρήσω κάθε τι στην θέση που ήταν καθώς θα πρέπει να αλλάξω την θέση του υλικού, να βάλω διαφορετικά τα θρανία για μια δραστηριότητα κοκ.. Προσπαθώ να ελέγχω τα πάντα και να τα διατηρώ σε μια τάξη ώστε να αποφύγω ανησυχίες και κρίσεις.. Δεν το πετυχαίνω πάντα και η Μαρία συνεχώς επιμένει να αλλάξουμε αρκετά πράγματα γιατί πολύ απλά δεν μπορεί να λειτουργήσει και η συμπεριφορά της είναι άσχημη…

Οι λύσεις …

Δεν μπορούμε να προβλέψουμε τα πάντα. Επίσης το να προσπαθούμε να διατηρήσουμε μια τάξη και τα πράγματα με τον τρόπο που θέλει το παιδί, περισσότερο κακό θα του κάνει γιατί η ικανότητα του να προσαρμόζεται σε αλλαγές συνεχώς θα μειώνεται. Οπότε προσπαθούμε να βρούμε μια ισορροπία που θα δώσει στο παιδί τη σιγουριά που χρειάζεται αλλά και να βελτιώσει την ικανότητά του στο να προσαρμόζεται σε αλλαγές.

[unordered_list style=”tick”]

• Προσπαθούμε να οργανώσουμε τη τάξη (μαζί με τοίχους, πίνακες ανακοινώσεων κλπ) με τον πιο λειτουργικό τρόπο που μπορούμε. Καλό θα είναι η τοποθέτηση θρανίων, γραφείου, ντουλαπιών κλπ να είναι σταθερή και να μην τα μετακινούμε.
• Χρησιμοποιούμε ένα δομημένα πρόγραμμα για τη διάρκεια της ημέρας από την αρχή. Όταν πρόκειται να συμβούν αλλαγές, ενημερώνουμε το παιδί και του εξηγούμε τι θα γίνει. Έτσι, δίνουμε την δυνατότητα στο παιδί να προετοιμαστεί για την αλλαγή και να λειτουργήσει πιο θετικά. Ανεξάρτητα από την ηλικία και το επίπεδο του παιδιού του εξηγούμε. Συνήθως τα παιδιά με αυτισμό καταλαβαίνουν πολλά περισσότερα πράγματα από ό,τι πιστεύουμε. Ακόμα και αν δεν το δείχνουν, έχουμε κάνει το καλύτερο για αυτή την περίπτωση.
• Προσπαθούμε από την αρχή κάθε παιδί να έχει τον δικό του χώρο (θρανίο) και αν είναι δυνατόν τα δικά του υλικά.
• Έχουμε τα υλικά και τον εξοπλισμό σε συγκεκριμένες θέσεις, τα διατηρούμε εκεί και προσπαθούμε να μάθουν το ίδιο και τα παιδιά. Για να είναι πιο εύκολο, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και εικόνες.
• Όταν πρόκειται να αλλάξουμε κάτι, καλό θα ήταν να ενημερώνουμε όλη τη τάξη από πριν πχ. “Αύριο όταν θα έρθετε θα έχουμε έναν καινούριο πίνακα στον τοίχο” ή “Σύντομα έρχονται τα Χριστούγεννα οπότε θα στολίσουμε τους τοίχους, θα βάλουμε δεντράκι…” κλπ. Μια καλή σκέψη θα ήταν – αφού έχουν ενημερωθεί τα παιδιά – να μας βοηθήσουν στην ίδια την αλλαγή!
• Ενώ η σχολική χρονιά περνά, προσπαθούμε να εφαρμόζουμε μικρές αλλαγές στο περιβάλλον και στη ρουτίνα του παιδιού χρησιμοποιώντας ενισχυτές. Είναι πολύ σημαντικό να μαθαίνει το παιδί να προσαρμόζεται σε αλλαγές από μικρές ηλικίες γιατί η ζωή δεν μπορεί να είναι πάντα προβλέψιμη..

[/unordered_list]

Η Μαρία, έμεινε κολλημένη για αρκετά δευτερόλεπτα να κοιτάζει τον νέο ασπροπίνακα στον τοίχο.. Συνήθως θα έδειχνε μια ανησυχία που είναι δύσκολο να περιγράψω… η συμμετοχή της στην τάξη θα ήταν μηδενική και ίσως γινόταν και επιθετική… Μετά από λίγο όμως κάθισε στη θέση της ήρεμα και φορές φορές κοιτούσε τον πίνακα χαμογελώντας.

Χτες, ενημέρωσε την τάξη ότι ο παλιός πίνακας με κιμωλίες θα έφευγε από τον τοίχο και θα είχαμε έναν νέο, που δεν θα έκανε φασαρία όταν γράφαμε! Αυτό μάλλον έδωσε χρόνο στη Μαρία, δεν έδειξε καθόλου άγχος και νοιώθω ότι η σχέση μας έγινε λίγο καλύτερη… Ένα λιθαράκι στην πυραμίδα της εμπιστοσύνης. 🙂

Στο επόμενο άρθρο θα δούμε πώς μπορούμε να δώσουμε κίνητρο σε έναν μαθητή με αυτισμό ώστε να παρακολουθήσει την τάξη, να συμμετάσχει ενεργά και φυσικά να μάθει!!!

 

Βιβλιογραφία

Simpson C., & Spencer V., (2009). Teaching children with autism in the general classroom: strategies for effective inclusion and instruction. Prufrock Press.
Karen Sewell (1998). Breakthroughs: How to reach students with autism, A hads-on, how-to manual for teachers and parents. Attainment company.

.