Εργοθεραπεία

Η παιδική εργοθεραπεία είναι μια ειδίκευση της εργοθεραπείας, δηλαδή το επάγγελμα που ασχολείται με την ανεξαρτητοποίηση των ατόμων με παθήσεις ή αναπηρίες σε καθημερινές δραστηριότητες. Η παιδιατρική εργοθεραπεία είναι μια έννοια που συναντούμε όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. 

Η παιδιατρική εργοθεραπεία, είναι κλάδος της εργοθεραπείας που στοχεύει το να ενισχύσει την ανεξαρτητοποίηση των παιδιών σε διάφορους τομείς. Για παράδειγμα:

• Στο παιχνίδι
• Στην αυτοφροντίδα (φαγητό, ύπνος, ντύσιμο, περιποίηση, μπάνιο)
• Στις ακαδημαϊκές εργασίες (γραφή, λεπτές κινητικές δεξιότητες, προσοχή/εστίαση στο μάθημα)
• Στην κοινωνικοποίηση στο σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον

Ο ρόλος της παιδιατρικής εργοθεραπείας είναι να βοηθήσει τα παιδιά να ενταχθούν όσο πιο ομαλά γίνεται στο κοινωνικό τους περίγυρο, χωρίς τους στερηθεί το οποιοδήποτε δικαίωμα ή ευχαρίστηση.

Η παιδιατρική εργοθεραπεία πρέπει να είναι μια ευχάριστη εμπειρία για το παιδί, καθώς είναι καθοριστική για την ανάπτυξη και την εξέλιξή του.

Οι παράγοντες στους οποίους μπορεί να οφείλονται αυτές οι παιδικές παθήσεις ή δυσκολίες που να οδηγούν σε ανάγκη για εργοθεραπεία είναι πολλαπλοί. Στις βασικές αιτίες συμπεριλαμβάνονται:

• Τραυματισμοί κατά τη γέννηση ή γενετικές ανωμαλίες
• Τραυματικές κακώσεις (εγκέφαλος ή νωτιαίος μυελός)
• Διαταραχές της αισθητηριακής επεξεργασίας
• Προβλήματα συμπεριφοράς
• Αναπτυξιακές καθυστερήσεις
• Μαθησιακά προβλήματα και δυσκολίες (ανάγνωση, γραφή κ.α.)
• Αυτισμός/διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές
• Μετεγχειρητικές καταστάσεις χεριών/ποδιών
• Εγκεφαλική παράλυση και άλλες χρόνιες ασθένειες κ.α.

Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται η παιδιατρική εργοθεραπεία;

Η παιδιατρική εργοθεραπεία, αφορά παιδιά όλων των ηλικιών, από βρέφη έως έφηβους. Όπως γίνεται κατανοητό, κάθε παιδί έχει συγκεκριμένες ανάγκες, ανάλογα την ηλικία του και το ιστορικό του. Έτσι, ο παιδίατρος εργοθεραπευτής θα πρέπει να είναι ικανός να γνωρίζει τι δραστηριότητες και ασκήσεις μπορούν να βοηθήσουν σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.

Ένα παιδί δύο χρονών δεν έχει τις ίδιες απαιτήσεις με έναν έφηβο δεκαέξι χρονών. Γι’ αυτόν τον λόγο, ο ειδικός στην παιδιατρική εργοθεραπεία θα πρέπει να είναι έμπειρος και να έχει λάβει εκπαίδευση για τις ηλικίες 0-16 χρονών.

Ποια η διαφορά της παιδιατρικής εργοθεραπείας με την εργοθεραπεία;

H παιδιατρική εργοθεραπεία, αφορά παιδιά από την βρεφική ηλικία μέχρι και τα χρόνια της εφηβείας. Αυτή είναι και η βασική διαφορά μεταξύ της παιδιατρικής εργοθεραπείας και της εργοθεραπείας, καθώς η ίδια η εργοθεραπεία αφορά ενήλικες.

Συνεπώς, η παιδιατρική εργοθεραπεία ασχολείται με μικρότερες ηλικίες, όπου η ανάπτυξη έχει ακόμα πρωταρχικό ρόλο στη ζωή του ατόμου. Ως εκ τούτου, η παιδιατρική εργοθεραπεία έρχεται να βοηθήσει και να δώσει λύση σε δυσκολίες, παθήσεις και προβλήματα που εμποδίζουν τη διαδικασία της φυσιολογικής ανάπτυξης ενός παιδιού.

Ποιος είναι ο ρόλος του εργοθεραπευτή και του γονιού;

Σε όποια περίπτωση χρειάζεται η παιδιατρική εργοθεραπεία, ο ειδικός και οι γονείς ή κηδεμόνες πρέπει να είναι σε συνεχή επικοινωνία και συνεννόηση μεταξύ τους.

Για να δημιουργήσει ένα σωστό πλάνο και να θέσει στόχους με τους γονείς ή κηδεμόνες, ο εργοθεραπευτής παιδιατρικής θα πρέπει να γνωρίζει αναλυτικά το ιστορικό του παιδιού. Έτσι θα μπορεί να αντεπεξέλθει αντίστοιχα σε οποιαδήποτε δυσκολία αντιμετωπίσει.

Θα πρέπει επιπλέον να έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα του κοινωνικού, οικογενειακού και σχολικού περιβάλλοντος του παιδιού, για να καταφέρει να δημιουργήσει το καλύτερο δυνατό πρόγραμμα με βάση τις ανάγκες του.

Ο παιδίατρος εργοθεραπευτής, λοιπόν, είναι υπεύθυνος να δημιουργήσει ένα όσο το δυνατόν περισσότερο ευχάριστο περιβάλλον για το παιδί κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Η διαδικασία των δραστηριοτήτων και ασκήσεων μπορεί να γίνει μέσω παιχνιδιού και διασκέδασης, για την καλύτερη εμπειρία του παιδιού.

Κάποια παραδείγματα δραστηριοτήτων που συναντούμε στην παιδιατρική εργοθεραπεία είναι τα εξής:

• Δημιουργία παζλ
• Δημιουργία σχημάτων και αντικειμένων με πλαστελίνη
• Τοποθέτηση αυτοκόλλητων σε χαρτί
• Δημιουργία κατασκευών από χαρτί ή άμμο
• Ζωγραφική με δάχτυλα
• Επιτραπέζια παιχνίδια γνώσεων
• Δημιουργία λίστας με αγαπημένες ταινίες ή φαγητά
• Εξάσκηση στο δέσιμο παπουτσιών
• Παιχνίδι με μπαλόνια νερού
• Παιχνίδι ντυσίματος με διάφορα ρούχα (εξάσκηση στα κουμπιά και τα φερμουάρ)
• Δημιουργία λίστας υποχρεώσεων για την ημέρα κ.α.

Από την άλλη, ο ρόλος του γονέα είναι εξίσου καίριος.

Καθώς το παιδί συνήθως περνάει τον περισσότερό του χρόνο στο οικογενειακό περιβάλλον, ο γονέας ή κηδεμόνας θα πρέπει να ασχολείται με την εκπαίδευση και θεραπεία του παιδιού και στο σπίτι, για καλύτερα αποτελέσματα.

Μέσω ασκήσεων στο σπίτι όπως παιχνίδια και άλλες δραστηριότητες που αναφέρθηκαν πάνω, ο γονέας μπορεί να δημιουργήσει καθημερινές ασκήσεις για το παιδί.

Συνήθως, αυτό που θα προτείνει και ο εργοθεραπευτής στην οικογένεια, είναι να υπάρχει κλίμα επιβράβευσης και επιμονής για το παιδί. Χωρίς πίεση φυσικά, οποιαδήποτε προσπάθεια πρέπει να γίνεται μεθοδικά και παρατεταμένα με την πάροδο του καιρού για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα!