8 συμβουλές για γονείς παιδιών με ΔΑΦ (Διαταραχή αυτιστικού φάσματος)

Διαταραχή αυτιστικού φάσματος

Διαταραχή αυτιστικού φάσματος. Οι γονείς που πρόσφατα έχουν μάθει ότι το παιδί τους βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού τρέφουν μία ιδιαίτερη ανησυχία για το πώς πρέπει να κινηθούν ώστε να αντιμετωπίσουν αυτή τη νέα πραγματικότητα και να βοηθήσουν το παιδί τους. Η αβεβαιότητα και η αγωνία ακολουθούν τους γονείς στα πρώτα τους βήματα προς την εύρεση της κατάλληλης εκπαίδευσης αλλά και των κατάλληλων χειρισμών για τη βελτίωση της πορείας του παιδιού.

Οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με το γεγονός ότι ο αυτισμός είναι μία δια βίου κατάσταση που δε «θεραπεύεται» και πολλοί γονείς νιώθουν απελπισμένοι και απαισιόδοξοι για την πορεία του παιδιού τους.
Είναι αλήθεια ότι ο αυτισμός δεν είναι κάτι που «θεραπεύεται», υπάρχουν όμως πολλοί τρόποι εκπαίδευσης που μπορούν να βοηθήσουν το άτομο με αυτισμό να μάθει καινούριες δεξιότητες και να αναπτύξει το δυναμικό του. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με το συνδυασμό ενός κατάλληλου θεραπευτικού προγράμματος, την εκπαίδευση των γονέων και τη στήριξη τους προς το παιδί.

Συμβουλές για γονείς:

  Ξεκινήστε άμεσα την εκπαίδευση του παιδιού σας.

[unordered_list style=”tick”]

• Μην περιμένετε να δείτε αν το παιδί σας μεγαλώνοντας θα ξεπεράσει τις δυσκολίες. Η έρευνα έχει αποδείξει ότι όσο νωρίτερα ένα παιδί με ΔΑΦ αρχίσει την εκπαίδευση τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωσή του. Η πρώιμη παρέμβαση είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να βελτιώσει ένα άτομο με αυτισμό τις δεξιότητές του αλλά και για να μειώσει τις αρνητικές συμπεριφορές.
• Να έχετε κατά νου ότι δεν υπάρχει ένα είδος θεραπείας που να είναι αποδοτικό για όλα τα παιδιά. Η θεραπεία του παιδιού σας θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στις ατομικές του ανάγκες. Ακόμη, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι η συμμετοχή σας στην εκπαίδευση είναι πολύ σημαντική για την επιτυχία της. Όταν επιλέξετε το εκπαιδευτικό πλαίσιο που θεωρείτε κατάλληλο, ζητήστε από τους ειδικούς που δουλεύουν με το παιδί σας να σας εκπαιδεύσουν αλλά και να σας εμπλέξουν στη μαθησιακή διαδικασία.
• Μπορείτε να έρθετε σε επαφή με κάποιον από τους συλλόγους για τον αυτισμό στην Ελλάδα. Εκείνοι θα σας βοηθήσουν στην έρευνά σας και θα σας ενημερώσουν για τις διαφορετικές εκπαιδευτικές προσεγγίσεις.

[/unordered_list]

  Ενημερωθείτε για τις διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές.

Όσο πιο ενήμεροι είστε, τόσο πιθανότερο είναι να κάνετε σωστές επιλογές για την εκπαίδευση του παιδιού σας.

  Καταγράψτε τις συμπεριφορές του παιδιού.

Έτσι, θα έχετε μία πληρέστερη εικόνα του τι προκαλεί την αρνητική/ή διασπαστική συμπεριφορά, αλλά και τι την θετική αντίδραση. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τι αγχώνει, προκαλεί έκρηξη, ευχαριστεί ή χαροποιεί το παιδί ώστε στο μέλλον να προλαμβάνετε καταστάσεις που προκαλούν έκρηξη και να επιδιώκετε εκείνες που προκαλούν ευχάριστα συναισθήματα. Δώστε προσοχή σε αισθητηριακές ευαισθησίες του παιδιού σας.

Πολλά παιδιά με αυτισμό έχουν υπερευαισθησία στο φως, τον ήχο, την αφή, τη γεύση ή την οσμή. Άλλα παιδιά με αυτισμό είναι “υπό-ευαίσθητα ” σε αισθητηριακά ερεθίσματα. Ακόμη, ψάξτε για μη – λεκτικά σημάδια. Αν είστε παρατηρητικοί, μπορείτε να μάθετε να διαβάζετε τα μη-λεκτικά συνθήματα που το παιδί με αυτισμό χρησιμοποιεί για να επικοινωνήσει. Μάθετε να ερμηνεύετε τα είδη των ήχων που κάνει, τις εκφράσεις του προσώπου του, καθώς και τις κινήσεις που χρησιμοποιεί όταν για παράδειγμα είναι κουρασμένο, πεινασμένο, ή θέλει κάτι.

  Επιβραβεύστε τη σωστή συμπεριφορά.

Η ενίσχυση λειτουργεί πολύ θετικά στα άτομα με αυτισμό. Επαινέστε το παιδί όταν έχει κατακτήσει μία νέα δεξιότητα αλλά και όταν συμπεριφέρεται κατάλληλα. Χρειάζεται να είναι πολύ ξεκάθαρο στο παιδί με αυτισμό, ποια συμπεριφορά επιβραβεύεται και ποια όχι. Ανάλογα με την ηλικία και το δυναμικό του παιδιού μπορείτε να χρησιμοποιήσετε διάφορους τρόπους ενίσχυσης που ποικίλουν από τροφικούς ενισχυτές και παιχνίδια, μέχρι κοινωνική ενίσχυση κ.α.

  Δημιουργήστε ένα δομημένο και ασφαλές περιβάλλον.

Τα παιδιά με αυτισμό νιώθουν ασφάλεια όταν το περιβάλλον στο οποίο ζουν είναι δομημένο. Οργανώστε το χώρο όπου κοιμάται, παίζει ,κάνει θεραπεία το παιδί. Τα οπτικά βοηθήματα στο χώρο (π.χ. φωτογραφίες) που σηματοδοτούν την λειτουργικότητα ενός χώρου (κουζίνα=τρώμε) ή την απαγόρευση μιας δραστηριότητας είναι ένα τέτοιο παράδειγμα δόμησης του χώρου. Εκτός από το δομημένο περιβάλλον τα άτομα με αυτισμό λειτουργούν καλύτερα όταν έχουν και ένα δομημένο πρόγραμμα/ρουτίνα. Το πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνει σταθερές ώρες για τα γεύματα, τις θεραπείες, το σχολείο και την ώρα του ύπνου. Προσπαθήστε να μην αποκλίνετε από το καθιερωμένο πρόγραμμα αλλά αν χρειαστεί να γίνει κάποια αλλαγή, προετοιμάστε το παιδί ώστε να γνωρίζει τι πρόκειται να συμβεί.

  Εστιάστε στις επιτυχίες και όχι στις αποτυχίες του παιδιού σας.

Αντί να σπαταλάτε ενέργεια συγκρίνοντας το παιδί με αυτισμό με τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης και να δίνετε έμφαση διαρκώς στους τομείς στους οποίους το παιδί υπολείπεται, καλλιεργήστε την αποδοχή. Το αίσθημα της αποδοχής και της άνευ όρου αγάπης θα βοηθήσει το παιδί σας περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Απολαύστε τις ικανότητες του παιδιού σας και δεχτείτε τις ιδιορρυθμίες του. Μάθετε να παίρνετε ικανοποίηση ακόμη και από τις πολύ μικρές επιτυχίες του παιδιού με αυτισμό.

  Περάστε ευχάριστες στιγμές μαζί του.

Πολλές φορές οι γονείς των παιδιών με ΔΑΦ, στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν το παιδί τους να προοδεύσει το ταχύτερο, εξαντλούν όλη τους την ενέργεια στην εκπαίδευση. Έτσι, ξεχνούν να χαρούν ή να παίξουν μαζί του. Όμως, ο ελεύθερος χρόνος και το παιχνίδι είναι απαραίτητα και για τις δύο πλευρές. Οι γονείς, από την πλευρά τους, έχουν την ανάγκη να απολαύσουν την παιδικότητα του παιδιού τους και να το δουν να γελά και να διασκεδάζει. Το παιδί χρειάζεται να ζήσει ανέμελες στιγμές και να εμπλακεί σε δραστηριότητες που το ευχαριστούν. Άλλωστε, το παιχνίδι είναι σημαντικό για την εξέλιξη κάθε παιδιού και δεν πρέπει να συσχετίζεται μόνο με την εκπαίδευση. Βρείτε λοιπόν, τρόπους που να διασκεδάζουν εσάς και το παιδί σας χωρίς να έχετε πάντα ως γνώμονα την εκπαίδευση.

  Τέλος, αναζητήστε και εσείς βοήθεια/υποστήριξη.

Η ανατροφή ενός παιδιού με αναπτυξιακή διαταραχή είναι ιδιαίτερα απαιτητική. Συχνά μπορεί να βιώνετε απογοήτευση, θλίψη, απόγνωση ή ενοχικά συναισθήματα, οργή και αγανάκτηση. Τα παραπάνω συναισθήματα είναι δύσκολο να τα διαχειριστεί κανείς μόνος του. Άλλωστε η θεραπευτική παρέμβαση του παιδιού αποκτά νόημα μόνο εφόσον συνοδεύεται από την ενημέρωση και τη στήριξη των γονέων. Ζητήστε τη βοήθεια ενός ειδικού, ο οποίος θα σας βοηθήσει να διαχειριστείτε τα συναισθήματά σας και τα προβλήματα που ενδεχομένως θα προκύψουν στην οικογένεια λόγω των δυσκολιών που συνεπάγεται η διαταραχή του παιδιού.

---

ΠΗΓΕΣ:
– http://helpguide.org/mental/autism_help.htm:Helping Children with Autism.Autism Treatment Strategies and Parenting Tips
– Γενά,Α(2002)Αυτισμός και Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές .Αθήνα

.